جای گاه میانجی گری در پرتو حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی

به طور قطع نمی توان مدّعی شد که یک قانون از اعتبار ابدی برخوردار است چراکه جامعه، تحوّل قوانین را می طلبد امّا در قانون می توان اشکالات را به حدّاقل رسانید. بدیهی است دستگاه قضایی به تنهایی قدرت تحمّل این بار را ندارد و نمی تواند با چشم بسته به جنگ پرونده های انبوه و دشوار برود و موجب رونق آمار در این آشفته بازار قوانین گردد چون قانون نباید ابدی تلقّی گردد بلکه بنابر نتایج حاصل از آن، باید خود را آماده ی نسخ، اصلاح و تجدیدنظر بداند؛ زیرا جامعه پویا است و قانون گذار واقع بین و بی تعصّب نیز باید پویا باشد. در غیر این صورت با پدیده ی قوانین متروک و صرفاً زینت بخش کتاب مجموعه ی قوانین و مقرّرات مواجه خواهیم شد که به مثابه شناکردن در کویر است و گام برداشتن روی آب، امری که بی تردید بحران سیاست جنایی ایران را تشدید خواهد کرد. زیرا احتمال شکستن قانونی با جدار شیشه ای همیشه وجود دارد و واضعین یک قانون باید توان ساختن قالب های با ثبات را در کوره ی زمان داشته باشند؛ به عبارت دیگر، کلیدهای ساده ای را برای گشودن درهایی با قفل های پیچیده انتخاب می نمایند که بسیاری از این کلیدها توان گشودن قفل های سخت را ندارند. غالباً سوار بر اسب تخیّلات دنیا را فتح می کنیم امّا جدا از تخیّل و آرمان گرایی، به واقع می توان مرد میدان کارزار بود و از جا جهید. موضوع مورد بررسی این نوشتار نیز به دور از این واقعیّات نبوده و نیست. می توان رسماً "میانجی گری و الحاقات آن" را وارد نظام قضایی کشور کرد که در نهایت ایجاد یک تغییر بنیادی در سیاست جنایی را ایجاب می‏کند. یعنی، پرواز به قلّه ی مطلق و صعود به ماورای آن چه که باید باشد. میانجی گری، تمایل به کاهش نقش قاضی حرفه ای در رفع موقعیّت های تعارضی و تلاش در جهت دست یابی به را ه کارهای غیررسمی است. این امر که زمینه های مناسب مردمی کردن هنر حلّ اختلاف را ایجاد می کند از طریق ترغیب متداعیین به اتّخاذ اقدامات داوطلبانه که خارج از گردونه ی رسیدگی های رسمی و خشک است، دنبال می شود. همّت باید بر آن استوار گردد که در یک فضای سالم، کژی ها و زشتی ها را بزدائیم و بر زیبایی ها بیفزاییم. گرچه اختلاف سلیقه، مشروط به داشتن حسن نیّت و رعایت حقوق یک دیگر رحمت است و نه زحمت، امّا زمان، زمان کنار گذاشتن، نادیده گرفتن اختلاف سلیقه ها و اقدام قانونی متّحد و یک پارچه برای حفظ استقلال میانجی گری است. رشته ی سخن را پیرامون میانجی گری به همین جا کوتاه می کنیم تا هم ملال انگیز نشود و هم مجال را بر مباحث دیگر تنگ نسازد، ولی باز هم صلاح مملکت خویش را صم ّبکم ها دانند.